Gmina Gródek

Gmina Gródek położona jest w województwie podlaskim, we wschodniej części powiatu białostockiego. Tereny Gminy od strony wschodniej wyznacza rzeka Świsłocz, która tworzy granicę Polski z Republiką Białoruś i zarazem zewnętrzną granicę Unii Europejskiej. Przez Gminę przebiega droga krajowa nr 65, która łączy Białystok z Mińskiem przez przejście graniczne w Bobrownikach.

Historia Gródka sięga prawdopodobnie XII wieku naszej ery. Już wtedy był to ważny gród na szlaku Grodno-Bielsk-Drohiczyn. „Złoty wiek” Gródka przypada na okres XV i XVI wieku, kiedy władał nim Aleksander Chodkiewicz. Wtedy to osada otrzymała prawa miejskie i stała się ważnym ośrodkiem handlowym, rzemieślniczym oraz centrum rolniczym i leśnym. Na przestrzeni wieków miasto przeżywało różne okresy, także czasy wojen, które odbiły się licznymi zniszczeniami i brakiem możliwości rozwoju. Tereny Gminy były miejscem walk w czasie Powstania Styczniowego. W 1863 roku stoczono tu największą na Białostocczyźnie bitwę, zwaną bitwą pod Waliłami. Wydarzenia te upamiętnia między innymi Szlak Powstania Styczniowego prowadzący przez okoliczne lasy.

Gmina Gródek jest największą pod względem powierzchni (430,6 km²) gminą w powiecie białostockim. Obecnie w Gminie mieszka blisko 5200 osób. Gminę charakteryzują malownicze krajobrazy, ukryte wśród lasów niewielkie wioski i właściwie nieskażona przyroda. Na podkreślenie zasługują walory krajobrazowe niewielkich cennych historycznie wsi, nierzadko z ciekawymi zabytkami architektonicznymi, kapliczkami i zdobionymi krzyżami przydrożnymi. Wyróżniająca Gminę architektura sakralna jest najwspanialszym wyrazem kultury duchowej.

 W gminie Gródek warto odwiedzić:

• liczne zabytkowe i ciekawe obiekty drewnianego budownictwa wiejskiego (najwięcej we wsiach nad Świsłoczą: Chomontowcach, Bobrownikach, Świsłoczanach, Mostowlanach),
• cerkiew parafialną p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Gródku wzniesioną w latach 1946-1970 w miejscu drewnianej XVIII-wiecznej cerkwi i drewnianej dzwonnicy z 1858 r.; szczególnie interesujące i piękne jest wnętrze cerkwi; jej ściany pokryte są w całości polichromią – ikonami autorstwa znanych artystów M. Stalony-Dobrzańskiego i Jerzego Nowosielskiego,
• kościół rzymskokatolicki, parafialny p.w. Najświętszego Serca Jezusowego w Gródku,
• cerkiew parafialną w Królowym Moście, prawosławną p.w. Św. Anny,
• kaplicę dworną w Królowym Moście, rzymskokatolicką p.w. Św. Anny,
• cerkiew prawosławną, parafialną p.w. Św. Apostoła Jana Teologa w Mostowlanach,
• architekturę sakralną reprezentuje również wzniesiona w latach 2006-2009 cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego w Bobrownikach wg projektu prof. J. Uścinowicza. 

Głównym atutem Gminy jest urokliwa, bujna przyroda. W granicach Gródecczyzny znajduje się 26,31 tys. ha powierzchni o szczególnych walorach przyrodniczych chronionych przez prawo (61% całej powierzchni gminy). W owej powierzchni mieszczą się m.in. rezerwaty przyrody, park krajobrazowy, obszar chronionego krajobrazu. Cały obszar Gminy leży w strefie Zielonych Płuc Polski, a zachodnia jej część leży w obrębie Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej. W Gminie zlokalizowane są 22 pomniki przyrody. 90% terenów obejmuje obszar Natura 2000.  Godnym uwagi miejscem jest uroczysko Wyżary i znajdujący się tam zbiornik wodny, który został utworzony przed II wojną światową. Woda w zbiorniku pochodzi z czystej rzeczki Radulinki. Głównym celem funkcjonowania zbiornika jest retencjonowanie wody dla celów przeciwpożarowych. Ponadto zbiornik pełni niezwykle istotną rolę przyrodniczą, będąc siedliskiem wielu zwierząt i roślin związanych ze środowiskiem wodnym. Równie malowniczą, zachowaną w krajobrazie Puszczy Knyszyńskiej, pamiątką pobytu lodowca jest potężny ciąg wzgórz zwany Wałem Świętojańskim. Tworzy go pas wzniesień w okolicy miejscowości Królowy Most, przebiegających na przestrzeni 50 kilometrów. Góra Kopna, na której znajduje się wieża widokowa, to jedno z najwyższych wzniesień w paśmie Wzgórz Świętojańskich. W pobliżu  przepływa też urzekająca rzeka Płoska.

Jedną z największych atrakcji turystycznych Gminy Gródek jest wybudowany w 2000 r. zbiornik wodny o powierzchni ponad 8 hektarów, położony w miejscowości Zarzeczany, w bezpośrednim sąsiedztwie Gródka. Dzięki pozyskanym z funduszy unijnych środkom, Gmina zadbała o bogatą infrastrukturę wokół zalewu – znajdziemy tam m. in. nowoczesne boisko sportowe, zaplecze sanitarne, piaszczystą plażę, pomost, wiatę rekreacyjną z grillem, plac zabaw, amfiteatr i siłownię zewnętrzną. W okresie letnim zbiornik cieszy się wielkim zainteresowaniem zarówno mieszkańców gminy jak i turystów.

W Gminie Gródek prężnie działa Gminne Centrum Kultury z siedzibą w Gródku, organizujące wiele cyklicznych imprez. Największą z nich jest coroczna „Siabrouskaja Biasieda”, która odbywa się pod koniec lipca w uroczysku Boryk koło Gródka. Jest to festiwal folkowy prezentujący kulturę białoruskiej mniejszości narodowej. Podczas festiwalu występuje kilkadziesiąt zespołów z Polski i z zagranicy. Impreza nawiązuje do tradycyjnego, przyjacielskiego spotkania, na którym dominuje śpiew, muzyka i taniec. „Siabrouskaja Biasieda” stała się wizytówką Gminy i corocznie ściąga tłumy widzów z całego województwa. W tym samym miejscu, fani cięższego brzmienia, bawią się na Festiwalu Muzyki Młodej Białorusi – „Basowiszcza”, organizowanym corocznie od 1990 r. Oba wydarzenia prezentują lokalną kulturę pogranicza i od wielu lat są chlubą Gminy Gródek.

Unikatowe pod względem przyrodniczym tereny Gminy oraz gościnność mieszkańców stanowią podstawę do rozwoju turystyki. Przez teren Gminy przebiega
17 szlaków turystycznych: 1 szlak samochodowy, 4 szlaki rowerowe, w tym najdłuższy, spójnie oznakowany szlak rowerowy w Polsce – Wschodni Szlak Rowerowy Green Velo,
9 szlaków pieszych, 2 szlaki kajakowe i szlak konny oraz 2 ścieżki edukacyjne
i ścieżka przyrodniczo-historyczna Szlakiem Powstania Styczniowego. Gmina Gródek może pochwalić się dobrze rozwiniętą bazą noclegową. Poza licznymi kwaterami agroturystycznymi, na terenie gminy znajdują się także spore ośrodki wypoczynkowe.
W północnej części, na terenach otoczonych Puszczą Knyszyńską, znajduje się Golf Park Lipowy Most, oferujący między innymi aktywną formę spędzania wolnego czasu na jedynym w regionie polu golfowym. Niedaleko drogi nr 65, znajduje się malowniczo położone Centrum Konferencyjno-Bankietowe Rozłogi, które idealnie nadaje się do organizacji wszelkiego rodzaju wydarzeń szkoleniowych, konferencji czy spotkań integracyjnych. Zajazd przy Granicy, świetnie usytuowany w Waliłach-Stacji przy drodze krajowej, kusi wyśmienitym jedzeniem i możliwością noclegu.

Gmina Gródek, dzięki zaangażowaniu władz samorządowych oraz mieszkańców,  z powodzeniem wykorzystuje swoje położenie i walory. Jest doskonałym miejscem do wypoczynku, z dala od miejskiego zgiełku. Wyjątkowa przyroda okolicznych terenów pozwala odnaleźć spokój zarówno turystom, jak też jej mieszkańcom.